Có lẽ White Widow - giống cần sa được biết nhiều nhất trên thế giới ngày nay - đã giành được danh tiếng toàn cầu nhờ vào vô số những giải thưởng kể từ khi nó được đưa ra thị trường.
Không còn phải nghi ngờ, White Widow là một trong những giống cần sa được thương mại hóa thành công nhất trên thị trường ngày nay. Có lẽ cũng chính vì vậy mà nguồn gốc của nó vẫn đang gây nhiều tranh cãi. Giống cần sa nổi tiếng này kể từ khi ra đời vào năm 1994 đã giành được nhiều giải thưởng, trong đó có cả giải nhất do High Times Cannabis Cup trao tặng năm 1995. Được biết đến với đặc tính nhiều nhựa và độ mạnh cực kì, giống cây này có được khả năng khiến ngay cả những người hút cần sa dày dặn kinh nghiệm nhất cũng phải nhún nhường, và nó đã được sử dụng để tạo ra vô số giống lai mới, luôn luôn giúp cải thiện chất lượng.
Cái tên White Widow thường được gắn với một vài nhà lai tạo giống khác nhau và ngày nay hầu hết các ngân hàng hạt giống đều có một phiên bản White Widow riêng của họ. Tranh cãi về chuyện ai là người thực sự đã tạo ra giống cây này đã biến thành một cuộc đấu tranh chính trị, chia rẽ công chúng thành hai phe phái. Một số người tin rằng giống White Widow đã được một người tên là Ingemar khám phá, trong khi một số khác đứng về phía một người lai tạo giống tài năng khác được biết đến với tên gọi Shantibaba. Mặc dù lịch sử giống cây này rất phức tạp và bị che phủ bởi những nghi ngờ và những quan điểm sai lệch, sự thật là công lao đưa White Widow đến thế giới này chỉ thuộc về một người duy nhất. Cuộc tìm hiểu đã đưa tôi đến sự tin tưởng rằng đích thực người đó chính là Shantibaba, người từng là đồng sở hữu Green House Seeds và hiện nay là người sáng lập Mr Nice Seedbank, bởi những lí do mà tôi sẽ trình bày trong bài viết này.
Giống White Widow lần đầu tiên được đưa ra trước công chúng bởi Shantibaba, ít lâu sau khi anh sáng lập Green House Seed Company năm 1994 cùng với một đối tác người Hà Lan tên là Arjan. Về dòng dõi, giống lai sativa/indica nổi tiếng này được tạo ra từ cây mẹ thuộc giống sativa thuần chủng của Brazil và cây bố thuộc giống lai xuất xứ từ từ Keralan miền nam Ấn Độ. Nguồn gốc chính xác của dòng cây mẹ phần nào vẫn còn bí ẩn nhưng theo phán đoán hợp lí nhất thì đó rất có thể là Manga Rosa - một giống bản địa truyền thống của Brazil - từ lâu vốn được sử dụng cho mục đích tâm linh. Dòng cây bố được Shantibaba phát hiện trong một chuyến đi tới Ấn Độ. Một người đàn ông đã đến gặp anh, và cuối cùng sau khi hai người cùng hút một điếu cần sa, người này đã đưa Shantibaba đến trang trại của anh ta ở vùng núi Kerala. Người nông dân này sau đó đã giới thiệu với Shantibaba một giống lai indica từ rất lâu đã được lai tạo và canh tác một cách chọn lọc nhằm thu được sản phẩm có lượng nhựa tối đa tại làng anh ta. Sau ít ngày thử nghiệm các mẫu cây của người nông dân ấy, Shantibaba đã trở về Hà Lan, mang theo một mẻ hạt giống mới thu hoạch để từ đó ít lâu sau anh đã chọn ra được cây bố cho giống cần sa của mình. Cuối cùng, anh đã lai tạo nó với cây mẹ sativa của Brasil, tạo nên giống cần sa ngoạn mục mang tên White Widow.
Thời gian vẫn còn là đồng sở hữu Green House Seed Company, Shantibaba đã tạo ra một vài giống lai vượt trội mới trong khi anh thực hiện những dự án chung với Neville Schoenmaker - cha đẻ của các ngân hàng hạt giống Hà Lan. Một số nguồn cây mà họ sử dụng để lai tạo đã có từ những ngày đầu khi Neville lập ra ngân hàng hạt giống, công ty này về sau được chuyển đổi sở hữu và được đặt tên là Sensi Seeds. Trong thời gian giống White Widow được tạo ra, Shantibaba và Neville đã tập trung vào mảng lai tạo, trong khi đó Arjan - vốn không phải là một người lai tạo giống - chịu trách nhiệm về mảng quảng bá và bán hàng. Sau một số mâu thuẫn về lợi nhuận giữa hai bên, Shantibaba đã bán một nửa quyền sở hữu Green House Seed Company lại cho Arjan vào năm 1998 rồi chuyển đến Thụy Sĩ và hợp tác với Howard Marks và Neville Schoenmaker để thành lập nên Mr Nice Seedbank. Bỏ qua những chiến thuật có phần màu mè của đối tác lúc trước và nay là đối thủ, bậc thầy lai tạo giống Shantibaba sau đó đã tập trung vào việc cung cấp cho người trồng cần sa những giống có chất lượng vượt trội có nguồn gen xuất xứ từ cả tân và cựu thế giới. Khó ai có thể bàn cãi gì về chất lượng hiếm có của những sản phẩm do anh cung cấp. Anh bắt đầu lai tạo giống Widow dưới thương hiệu mới thành lập của mình và đặt tên cho nó là Black Widow do tên gọi White Widow đã được Arjan tung ra thị trường dưới thương hiệu Green House Seeds.
Theo một bài phỏng vấn trên tạp chí Grow của Đức, một người lai tạo giống có tên là Ingemar cũng được cho là có công trong việc tạo nên giống White Widow. Đây chính là lúc bắt đầu xuất hiện những tranh cãi về lịch sử của giống cần sa này. Tại thời điểm đó (cũng như hiện nay), dường như Ingemar có tham gia lai tạo một số giống cần sa cho Green House Seed Company, và anh ta rất có thể đã góp phần vào việc phát triển giống White Widow nhưng không phải trong việc tạo ra nó. Ingemar dường như có được sự ủng hộ quan trọng của cộng đồng canh tác cần sa Hà Lan, nhưng hiếm có dữ liệu lịch sử nào để xác nhận lời nói của anh ta. Ingemar nói rằng các hạt giống của giống lai White Widow đã được tình cờ tìm thấy trong một mẻ hashish thu hoạch theo phương pháp xoa tay vào búp cần sa, và rằng giống cần sa này sau đó đã được nghiên cứu lai tạo tiếp tục trong khoảng sáu năm trước khi được đưa ra thị trường. Nếu điều này là sự thật, giống Widow có thể đã ra đời từ năm 1988, mặc dù không hề có ghi chép nào để xác nhận điều này. Những mô tả sớm nhất về giống White Widow đã được chính Shantibaba đưa ra vào năm 1995 - trong khi anh vẫn còn đang hoạt động dưới ngọn cờ của Green House Seed Company. Các giống bố mẹ của White Widow được công bố cũng phù hợp với những điều Shantibaba nói. Điều này cũng đưa đến nhận định rằng những vật liệu di truyền để tạo ra giống White Widow là từ nguồn giống tại Green House Seed Company khi đó - đã được Shantibaba và Neville chọn lọc và cải thiện. Ingemar cho đến ngày nay chưa từng tiết lộ bất kì thông tin chi tiết nào về giống Widow hay đưa ra bằng chứng nào cho thấy giống cần sa này đích thực do anh ta tạo nên, ngoại trừ chính những lời do anh ta nói ra. Mức độ tham gia trong việc tạo nên giống cần sa danh tiếng này của Ingemar có thể không bao giờ được làm sáng tỏ nếu không có những nghiên cứu sâu sắc hơn nữa.
Ngược lại, Shantibaba rất cởi mở về nguồn gốc của giống cây tuyệt vời này. Anh dường như cũng rất quen thuộc với cả Widow lẫn các giống bố mẹ của nó. Theo dòng suy luận này của tôi, có một điều dường như không thể bàn cãi - đó là chính Shantibaba sở hữu những giống bố mẹ đích thực của giống White Widow hiện đang tồn tại. Như vậy sẽ cũng hợp lý nếu anh là người đã tạo ra giống cần sa này. Các giống cây bố mẹ được Shantibaba sử dụng đang được cất trữ an toàn tại ngân hàng gen MNS. Điều này cũng dẫn đến nhận định rằng chỉ riêng một mình anh cũng đủ khả năng tái sản xuất được giống lai lần đầu tiên có mặt trên thị trường từ khoảng 15 năm trước này. Nói cách khác, hầu hết các giống Widow khác đều được tạo ra từ các dòng giống sau này, và nhiều khả năng là chúng đã lai tạp với các giống khác nữa. Các bằng chứng sâu xa hơn ủng hộ luận điểm ấy đến từ chính giống cây này. Giống cây của ngân hàng hạt giống Mr. Nice dường như có những đặc điểm gần nhất với giống White Widow mà Green House Seeds Company đã đem đi dự thi tại Cannabis Cup năm 1995. Ingemar đưa ra phiên bản White Widow của riêng mình và một vài giống lai White Widow thông qua ngân hàng DeSjamaan và White Widow Web, ví dụ như giống Ingemar’s Punch nổi tiếng về độ mạnh. Anh ta cũng đang cộng tác mật thiết với Arjan tại Green House Seed Company, đem lại cho Arjan những vật liệu di truyền trong đó được cho là có cả giống White Widow đích thực và độc nhất. Mặc dù giống cần sa này vô cùng mạnh, tính chân xác và cấu trúc gen của giống cần sa đang đồng tồn tại này sẽ vẫn còn là bí ẩn cho đến khi chính Ingemar giúp chúng ta được sáng tỏ thêm. Dù thế nào đi nữa, những đóng góp quan trọng của anh ta trong sự đa dạng các giống cần sa tại Green House Seed Company cũng cần được ghi nhận.
Shantibaba đã khám phá ra nhiều giống cần sa trong thời gian làm việc tại Green House Seed Company nhưng có vẻ anh chưa từng chia sẻ nguồn cây bố mẹ của các giống cần sa của anh với một ai. Tuy nhiên, Green House Seed Company vẫn có bán nhiều giống cần sa của Shantibaba và Neville, và khẳng định rằng chúng là những sản phẩm đích thực. Nổi tiếng nhất trong các giống này là White Widow (Black Widow), White Rhino (Medicine Man), Great White Shark (Shark Shock), El Nino (La Niña), Neville’s Haze và Super Silver Haze. Trớ trêu thay, nhiều giống trong đó đã thu thập được một số lượng giải thưởng đầy ấn tượng trong những năm qua. Tuy nhiên, thực tế là ta vẫn có thể truy lại để thấy các giống cần sa này đều bắt nguồn từ các nhà lai tạo giống ban đầu: Shantibaba và Neville - những người đã đặt lại tên một số giống cần của mình để tránh nhầm lẫn. Đáng buồn thay, bất chấp những nỗ lực của họ, sự nhầm lẫn và mâu thuẫn vẫn xảy ra, và còn xuất hiện thêm những nhà lai tạo khẳng định rằng chính họ đã tạo ra giống White Widow. Green House Seeds Company từ trước đến nay chưa từng năng nổ trong việc phát triển giống mới hay củng cố giống cũ được như Shantibaba. Dường như họ đã chỉ hướng đến việc xử lí thành giống cái với những nguồn hạt cũ có sẵn của họ.
Ngày nay hầu hết những người lai tạo giống và ngân hàng hạt giống đều bán ra những loại hạt giống mà họ quả quyết là thuộc giống White Widow nguyên bản. Năm 1996, cả hai công ty hạt giống Nirvana và Dutch Passion đều đã mua riêng một gói hạt giống White Widow từ chính Shantibaba tại Green House Seed Company, và sau một năm họ đã tung ra phiên bản Widow riêng của mình. Tất nhiên tất cả các giống cây này đều mạnh và đẹp, câu hỏi rằng liệu tất cả những cây White Widow trên thị trường ngày nay có thể thật sự xem là thuần chủng không hay vẫn mang nhiều tính chất ước đoán bởi giống cây bố mẹ đích thực duy nhất vẫn chỉ được gìn giữ bởi riêng Shantibaba và Mr Nice Seedbank. Tình trạng rất nhiều người lai tạo quả quyết họ là người tạo ra giống cần sa này thật rối rắm, nhưng cũng dễ hiểu khi mà nó đã thành công trong thương mại đến vậy. Không ngừng xuất hiện những người lai tạo mới khẳng định họ là người tạo ra giống White Widow. Tuy vậy, chỉ có một sự thật duy nhất - cho dù nó có bị làm cho lu mờ sau bao năm qua.